Toplumda genel olarak kolesterol yüksekliğinin şişman ve kilolu kişilerde daha fazla olduğuna inanılır. Bu yanlış bir görüştür. Yüksek kolesterol vücut tipine göre ayırım yapmaz, yani vücut ağırlığı bir kişinin kolesterol ve trigliseritler gibi yağların yüksek olması için bir kriter değildir. Benin hekimlik hayatım boyunca bu durumun çok sayıda farklı örneğini gördüm, zayıf, ince vücutlu birçok hastada umulmadık derecede yüksek kolesterol, şişman kişilerde de normalin altında kolesterol seviyesi olduğunu belirledim.
Amerika’da yapılan bir çalışmada fazla kilosu olmayan kişilerin yaklaşık dörtte birinin sağlıksız kolesterol seviyelerine ve yüksek tansiyona sahip olduğu gösterilmiştir. Dünyanın benzer birçok ülkesinde olduğu gibi, bizim ülkemizde de farklı olduğunu düşünmüyorum.
Ayrıca zayıf kişiler, kolesterol sorunlarını fazla düşünmedikleri için, kolesterolden zengin gıda tüketmeye eğilimlidirler. Bu durum da kanlarında yüksek seviyede yağların dolaşmasına neden olabilir. Yine zayıf kişilerin bir kısmı şişmanlamak için kalorisi yüksek, şekerli gıdaları fazla tüketebilirler. Bu durumda kan yağ düzeyine olumsuz etki yapar.
Yine yüksek kolesterolde genetik riskin de önemli olduğu unutulmamalıdır. Eğer ebeveyninizde kolesterol problemi varsa, genetik olarak bu sorun size de geçmişse, zayıf, ince yapılı olsanız bile kolesterolünüz yüksek olabilir. Ailesel hiperkolesterolemi dediğimiz yüksek kolesterolle giden bazı genetik hastalıklar vardır. Bu hastalar zayıf bile olsalar kanlarında yüksek kolesterol seviyeleriyle birlikte kalp krizi riski de çok yüksektir. Bu hastalığa sahip olanların mutlaka ilaç kullanması gerekmektedir.
Yine bir yanılgı daha vardır. Düzenli spor yapan ve kilosu ideal olan kişiler, yaptıkları sporu da düşünerek kolesterol problemi olmadığını zannedebilirler. Bu durumda kişiyi yanıltabilir. Yukarıda belirttiğim gibi, eğer kişinin genetik eğilimi varsa, yine bizim bilemediğimiz bazı faktörlerle spor yapan, atletik yapılı kişilerde de tehlikeli seviyelerde kolesterol bulunabilir. Bu kişilerin de tedavi edilmesi gerekebilir.
Şurası unutulmamalıdır, kilo veya vücut yapınız hiçbir zaman kolesterol seviyenizi göstermez. Bunu anlamak için, lipit paneli dediğimiz kan tetkiki yapılmalıdır. Bu tetkikte toplam kolesterol, HDL dediğimiz iyi kolesterol, LDL dediğimiz kötü kolesterol ve bir çeşit yağ olan trgliserit miktarı ölçülür. Eğer kalp ve damar hastalığı riski yüksekse bu kişilere diyet tedavisi yanında, kolesterol düşürücü ilaç da verilmelidir.